Trang chủ › Cẩm nang học tập › Cẩm nang kiến thức
Phương trình bậc nhất 1 ẩn là một bài toán cơ bản nhất mà chúng ta thường xuyên gặp trong các dạng toán từ dễ đến phức tạp. Dù tên gọi nghe có vẻ bí ẩn nhưng nếu nắm vững nguyên lý cơ bản, bạn sẽ thấy việc giải chúng chẳng khó khăn gì. Hãy cùng gia sư online Học là Giỏi khám phá dạng phương trình bậc nhất trong toán học này nhé.
Mục lục [Ẩn]
Phương trình bậc nhất một ẩn là một trong những dạng phổ biến trong toán học mà có lẽ bạn đã gặp qua rất nhiều lần mà không nhận ra. Đây là loại phương trình dễ hiểu và dễ giải nhất trong toán học.
Phương trình bậc nhất một ẩn là một phương trình mà trong đó chỉ có một biến duy nhất (ẩn), và biến này xuất hiện với bậc (số mũ) là 1. Phương trình này có dạng:
ax + b = 0
Trong đó:
- x là ẩn số ,
- a và b là những hằng số, điều kiện: a≠0
Điều chúng ta cần lưu ý là hệ số của ẩn không thể bằng 0. Nếu a=0, phương trình trở thành 0.x + b = 0, tức là nó không còn phương trình bậc nhất nữa. Vậy điều kiện xác định của phương trình bậc nhất một ẩn chính là hệ số a phải khác 0. Chỉ khi a≠0, chúng ta mới có thể đi tìm giá trị của x và giải phương trình.
Để giải phương trình, chúng ta cần biến đổi nó sao cho dễ dàng hơn, và hai quy tắc cực kỳ hữu ích chính là quy tắc chuyển vế và quy tắc nhân với một số:
Một trong những quy tắc phổ biến nhất khi giải phương trình. Khi bạn chuyển một số hoặc một biểu thức từ vế này sang vế kia của phương trình, điều duy nhất bạn phải nhớ là đổi dấu.
Nói cách khác, nếu một biểu thức đang ở vế trái và bạn muốn chuyển nó sang vế phải, hãy đổi dấu từ dương sang âm, hoặc ngược lại.
Ví dụ, với phương trình:
x+5 = 10
Bạn muốn đưa số 5 từ vế trái sang vế phải. Chỉ cần đổi dấu của nó:
x = 10 − 5
Bây giờ, chỉ cần tính toán: x=5.
Đây là cách chúng ta đơn giản hóa phương trình bằng cách nhân (hoặc chia) cả hai vế của phương trình với cùng một số khác 0. Lý do chúng ta nhân cả hai vế là để giữ cho phương trình vẫn cân bằng.
Ví dụ, với phương trình:
2x=8
Chia cả hai vế cho 2, ta có:
Tính ra được: x = 4 .
Bạn đã từng nghe về phương trình bậc nhất một ẩn và tự hỏi làm thế nào để giải nó một cách nhanh chóng? Hãy cùng nhau tìm hiểu cách giải phương trình này qua các bước sau:
Quy tắc chuyển vế là bước căn bản giúp bạn đưa mọi thứ không liên quan đến ẩn x sang một bên, thường là vế phải. Để làm điều đó, bạn chỉ cần chuyển hằng số từ vế trái sang vế phải và đổi dấu nó.
ax = −b
Bây giờ, x= -ba là kết quả cuối cùng.
Kết luận nghiệm của phương trình: S
Chú ý: Với phương trình ax + b = 0, ta có:
Nếu a = 0 và b = 0, phương trình có vô số nghiệm.
Nếu a = 0 và b ≠ 0, phương trình vô nghiệm.
Nếu a ≠ 0, phương trình có nghiệm duy nhất là .
Sau khi đã hiểu rõ cách giải phương trình bậc nhất, giờ là lúc chúng ta áp dụng những gì đã học vào các bài tập cụ thể. Có hai mức độ chúng ta sẽ xem xét: bài tập cơ bản và bài tập nâng cao:
Bài 1: Giải phương trình sau:
3x+7=16
Hướng dẫn:
Bước 1: Sử dụng quy tắc chuyển vế:
3x=16−7
Bước 2: Tính:
3x=9
Bước 3: Chia cả hai vế cho 3 để tìm x:
=3
Vậy, x=3.
Bài 2: Giải phương trình sau:
5x−4=11
Hướng dẫn:
Bước 1: Sử dụng quy tắc chuyển vế:
5x=11+4
Bước 2: Tính:
5x=15
Bước 3: Chia cả hai vế cho 5:
=3
Vậy, x=3.
Bài 3: Giải phương trình sau:
2(3x−4)=5x+8
Hướng dẫn:
Bước 1: Nhân phân phối:
6x−8=5x+8
Bước 2: Chuyển số:
6x−5x=8+8
Bước 3: Tính:
x=16
Vậy, x=16.
Bài 4: Giải phương trình sau:
4x−3=2x+7
Hướng dẫn:
Bước 1: Chuyển tất cả các biến chứa x về một vế, và các hằng số về vế còn lại:
4x−2x=7+3
Bước 2: Tính toán:
2x=10
Bước 3: Chia cả hai vế cho 2:
=5
Vậy, x=5.
Phương trình bậc nhất một ẩn rất gần gũi trong cuộc sống hàng ngày và đóng góp trong nhiều lĩnh vực. Chúng không chỉ tồn tại trong sách vở mà còn được áp dụng rộng rãi vào nhiều tình huống thực tế.
Khi bạn chia hóa đơn sau một bữa ăn với bạn bè hay tính toán quãng đường cần đi với tốc độ nhất định, đó chính là những ví dụ điển hình của phương trình bậc nhất một ẩn. Nó giúp chúng ta nhanh chóng tìm ra con số cần thiết, giải quyết các vấn đề một cách gọn gàng và rõ ràng.
Trong kinh doanh, phương trình bậc nhất giúp bạn tính toán chi phí, dự toán lợi nhuận hoặc xác định số lượng hàng cần bán để đạt lợi nhuận tối thiểu. Không chỉ trong cuộc sống hằng ngày, phương trình này còn xuất hiện trong các lĩnh vực như kỹ thuật và khoa học, giúp mô hình hóa và giải quyết các bài toán phức tạp.
Vậy là bạn đã nắm được những điều cốt yếu về phương trình bậc nhất một ẩn qua bài học này. Không chỉ dễ hiểu, dạng phương trình này còn giúp bạn nắm bắt và hiểu nhiều vấn đề phức tạp trong toán học hay cuộc sống. Vì vậy, trung tâm gia sư Học là Giỏi hi vọng bạn sẽ có cái nhìn tổng quát về kiến thức đối với phương trình bậc nhất 1 ẩn trong bài này.
Đăng ký học thử ngay hôm nay
Để con học sớm - Ôn sâu và nhận ưu đãi học phí!
Bài viết xem nhiều
Tổng hợp đáp án, đề thi tốt nghiệp THPT 2025-2026
Thứ sáu, 13/6/2025Tổng hợp đề thi & đáp án vào lớp 10 của 63 tỉnh thành 2025-2026
Thứ hai, 19/5/2025Khám phá các cách tính cạnh huyền tam giác vuông
Thứ ba, 24/9/2024Tổng hợp đầy đủ về công thức lượng giác
Thứ tư, 29/5/2024Thể thơ bảy chữ: Từ truyền thống đến hiện đại
Thứ tư, 29/5/2024Khóa học liên quan
Khóa Luyện thi chuyển cấp 9 vào 10 môn Toán
›
Đánh giá năng lực miễn phí - Toán lớp 11
›
Khóa học tốt trên lớp - Toán lớp 11
›
Khóa luyện thi cấp tốc - Toán lớp 11
›
Khóa Tổng ôn hè - Toán lớp 11
›
Đăng ký học thử ngay hôm nay
Để con học sớm - Ôn sâu và nhận ưu đãi học phí!
Bài viết liên quan
Thứ năm, 3/7/2025 09:37 AM
Cách so sánh phân số chính xác và dễ hiểu cho học sinh
Trong chương trình toán tiểu học, so sánh phân số là kỹ năng nền tảng giúp học sinh nhận biết trong các đơn vị chia không đều. Trong bài viết này, Học là Giỏi sẽ đồng hành cùng bạn khám phá các phương pháp so sánh phân số cùng với những bài tập ứng dụng đa dạng để bạn luyện tập hiệu quả và tự tin hơn khi làm bài nhé.
Thứ năm, 3/7/2025 03:24 AM
Phân số bằng nhau là gì? Cách nhận biết đơn giản nhất
Trong chương trình Toán lớp 4, phân số bằng nhau là một trong những nội dung quan trọng giúp học sinh hiểu sâu hơn về mối quan hệ giữa các phần. Học là Giỏi sẽ cùng bạn tìm hiểu chi tiết kiến thức về dạng phân số này trong bài viết dưới đây nhé.
Thứ tư, 2/7/2025 03:40 AM
Tử số và mẫu số là gì? Kiến thức nền tảng về phân số
Khi học về phân số, chắc hẳn bạn đã từng thắc mắc: Tử số và mẫu số là gì? Đây là khái niệm xuất hiện thường xuyên trong chương trình Toán tiểu học. Học là Giỏi sẽ cung cấp chi tiết kiến thức trong bài viết sau giúp bạn hiểu rõ tử số và mẫu số trong toán học nhé.
Thứ ba, 1/7/2025 08:07 AM
Các phương pháp quy đồng mẫu số các phân số
Trong chương trình toán tiểu học, phân số luôn là phần kiến thức khiến nhiều học sinh cảm thấy khó tiếp cận. Đặc biệt, việc quy đồng mẫu số thường gây nhầm lẫn nếu không được hướng dẫn cụ thể. Học là Giỏi sẽ giúp bạn giải đáp tất cả những thắc mắc về quy đồng mẫu số các phân số một cách dễ hiểu và chi tiết.
Thứ ba, 17/6/2025 04:12 AM
Đáp án, đề thi môn Toán vào 10 tỉnh Lâm Đồng 2025
Học là Giỏi tổng hợp trọn bộ đáp án, đề thi môn Toán vào 10 tỉnh Lâm Đồng 2025 nhằm hỗ trợ học sinh thuận tiện trong việc so sánh kết quả và tự đánh giá năng lực làm bài.
Thứ sáu, 13/6/2025 07:11 AM
Đáp án, đề thi môn Toán THPT Quốc gia 2025
Bài viết cập nhật nhanh chóng và chính xác đề thi cùng đáp án giúp thí sinh so sánh kết quả và định hướng các nguyện vọng phù hợp. Học là Giỏi cung cấp đề thi chính thức môn Toán THPT Quốc gia 2025 được thi vào chiều ngày 26/06/2025 kèm đáp án chi tiết từng mã đề, hỗ trợ thí sinh tra cứu dễ dàng và tiện lợi.