Trọn bộ mở bài, kết bài phân tích bài thơ Sóng hay nhất

Kiến thức chung - Tác giả Xuân Quỳnh và bài thơ Sóng

Trước khi phân tích bài thơ Sóng, các em cần nhớ một số thông tin cơ bản về tác giả Xuân Quỳnh và bài thơ này. Những kiến thức này không hề vô ích nhé. Nếu biết các em có thể vận dụng vào phần mở hoặc kết bài đó. Vì vậy, hãy dành ra 3 - 5 phút để đọc và ghi nhớ nhé. 

1. Tác giả

- Xuân Quỳnh có cuộc đời bất hạnh, luôn khát khao tình yêu, mái ấm gia đình và tình mẫu tử

- Đặc điểm hồn thơ: tiếng nói của người phụ nữ giàu yêu thương, khát khao hạnh phúc đời thường, bình dị, nhiều âu lo, day dứt, trăn trở trong tình yêu.

2. Tác phẩm

a. Hoàn cảnh sáng tác

Sóng được sáng tác năm 1967 trong chuyến đi công tác vùng biển Diêm Điền. Trước khi Sóng ra đời, Xuân Quỳnh đã phải nếm trải những đổ vỡ trong tình yêu. Đây là bài thơ tiêu biểu cho hồn thơ và phong cách thơ Xuân Quỳnh. Tác phẩm được in trong tập Hoa dọc chiến hào (1968).

b. Âm điệu, nhịp điệu của bài thơ

- Âm điệu của bài thơ Sóng là âm điệu, của những con sóng ngoài biển khơi, lúc ào ạt, dữ dội lúc nhẹ nhàng, khoan thai. Âm điệu đó được tạo nên bởi: Thể ngũ ngôn với những câu thơ được ngắt nhịp linh hoạt.

- Bài thơ có hai hình tượng là “sóng” và “em” - lúc phân tách, soi chiếu vào nhau, lúc nhập hòa làm một trong một cái tôi trữ tình duy nhất là Xuân Quỳnh.

c. Chủ đề 

Sóng là bài thơ tình đặc sắc. Bài thơ là sự khám phá những khát vọng tình yêu của trái tim người phụ nữ chân thành, giàu khao khát nhưng cũng rất tự nhiên.

d. Nghệ thuật

- Nhịp điệu độc đáo, giàu sức liên tưởng: thể thơ năm chữ, cách ngắt nhịp, gieo vần, nỗi khổ linh hoạt

- Giọng điệu tha thiết chân thành, ít nhiều có sự phấp phỏng lo âu.

- Xây dựng hình tượng sóng như một ẩn dụ nghệ thuật về tình yêu của người phụ nữ.

- Kết cấu song hành: sóng và em.

Dàn ý ngắn gọn phân tích bài thơ Sóng

Một trong những lỗi mà các em học sinh khi viết văn nói chung và khi phân tích bài thơ Sóng nói riêng thường gặp phải chính là việc bỏ qua bước lập dàn ý. Đây thực sự là một sai lầm. Lập dàn ý không nhất thiết phải chi tiết. Tuy nhiên, các em cần đưa ra các ý chính, những thông tin cần phải đưa vào trong bài văn. Cũng như lập bố cục bài văn để tránh viết quá dài. 

Các em có thể tham khảo dàn ý dưới đây nhé!

- Khổ 1:

+ Sóng hiện ra với những đối cực Dữ dội >< Dịu êm; ồn ào>< lặng lẽ như những cung bậc tâm trạng của người phụ nữ khi yêu.

+ Sóng khát khao thoát khỏi giới hạn chật hẹp (sông) để tìm ra “bể” như người phụ nữ khát khao tìm đến những chân trời đích thực của tình yêu.

- Khổ 2:

+ Từ ngàn, triệu năm qua, con sóng vẫn thế như từ ngàn, triệu năm qua, tình yêu vẫn là một khát vọng cháy bỏng trong trái tim con người, nhất là tuổi trẻ.

+ Đó cũng là khát vọng cháy bỏng trong trái tim không bao giờ thôi khát khao yêu đương của nhân vật trữ tình trong bài thơ.

- Khổ 3, 4:

+ Không thể truy nguyên nguồn gốc của sóng cũng như tình yêu của con người. Đó mãi mãi là bí ẩn diệu kỳ, là sức hấp dẫn mời gọi của tình yêu. Không thể cắt nghĩa tình yêu và cũng chẳng nên cắt nghĩa tình yêu bởi rất có thể khi ta biết yêu vì lẽ gì thì cũng là lúc tình yêu ra đi.

+ Người phụ nữ, nhân vật em trong bài thơ cũng không thể cắt nghĩa được tình yêu. Một sự bất lực đáng yêu của một trái tim yêu không chỉ đòi hỏi cảm xúc mà còn đòi hỏi nhận thức mãnh liệt.

- Khổ 5:

+ Con sóng, dù ở trạng thái nào (trong lòng sâu, trên mặt nước, ngày hay đêm), đều thao thức một nỗi niềm “nhớ bờ”. Nỗi nhớ choán cả không gian, thời gian.

+ Tình yêu của người phụ nữ trong bài thơ cũng vậy. Hạt nhân của nó là nỗi nhớ, một nỗi nhớ cồn cào, da diết, nỗi nhớ chiếm cả tầng sâu, chiều rộng và trải dài theo thời gian, lúc hiện hữu, khi lắng sâu, lúc ý thức, khi nằm ngoài sự kiểm soát của ý thức.

- Khổ 6, 7:

+ Cũng như sóng chỉ có một hướng đích duy nhất là bờ, em chỉ có phương anh làm điểm đến, bất chấp cuộc đời có nhiều trái ngang.

+ Sự thuỷ chung của sóng với bờ hay cũng chính là sự chung thuỷ của em với anh. Nếu nỗi nhớ làm thành biểu hiện nồng nàn, sôi nổi của tình yêu thì sự thuỷ chung lại là phần đằm sâu trong trái tim người phụ nữ.

- Hai khổ cuối:

+ Sự sống, tình yêu ở thời đại nào cũng luôn hữu hạn trong tương quan với cái vô thuỷ, vô chung, vô cùng, vô tận của thiên nhiên, vũ trụ. Trước cái vĩnh hằng của tạo hoá, trước dòng chảy vô hồi, vô hạn của cuộc đời, tình yêu của con người mãi mãi chỉ là “bóng câu qua cửa sổ”. Đó là cảm thức về thời gian. Dường như càng yêu mãnh liệt, càng khát khao gắn bó, con người càng hay nghĩ về thời gian !

Người phụ nữ đang cháy bóng khát khao yêu và được yêu trong Sóng cũng không phải là ngoại lệ.

+ Vậy, chỉ có một cách duy nhất để tình yêu trường tồn với thời gian, để trái tim yêu được đập mãi. Đó là “Làm sao được tan ra - Thành trăm con sóng nhỏ - Giữa biển lớn tình yêu - Để ngàn năm còn vỗ”. Đó là khát vọng được vĩnh cửu hóa tình yêu, được hoà tình yêu của mình vào khối tình chung của nhân loại, như con sóng hòa vào đại dương mênh mông, bất tận.

Dưới đây là trọn bộ những mở bài và kết bài hay, ấn tượng cho bài thơ Sóng của tác giả Xuân Quỳnh. Các em hãy tham khảo ngay để bài làm phân tích bài thơ Sóng của mình trọn vẹn hơn.

Mở bài mẫu 1 phân tích bài thơ Sóng

Trong khoảng trời văn học của tình yêu, nếu ta từng bắt gặp Nguyễn Bính say khướt trong niềm nhớ, nha thơ chân quê đã uống cả một trời quan tái:

“Chiều nay...thương nhớ nhất chiều nay

Thoáng bóng em trong cốc rượu đầy

Tôi uống cả em và uống cả

Một trời quan tái, mấy cho say!”

Thì Xuân Quỳnh lại như rơi vào “bể tình yêu”, đắm say trong không gian ngập tràn cảm xúc cháy bỏng, nồng nàn cảm xúc tình yêu qua một thi phẩm mang tựa đề giản dị - “Sóng”. Với Xuân Quỳnh, “Sóng” là cả một bầu trời tâm tư, tình cảm là tất cả sự cháy bỏng và rạo rực nhất của trái tim tình yêu.

Mở bài mẫu 2 phân tích bài thơ Sóng

Nhà thơ Xuân Diệu – ông hoàng thơ tình Việt Nam đã từng viết trong thi phẩm của mình:

“Yêu là chết ở trong lòng một ít

Vì mấy khi yêu mà chắc được yêu

Cho rất nhiều song nhận chẳng bao nhiêu

Người ta phụ hoặc thờ ơ chẳng biết…”

Khi đọc những vần thơ này, tôi lại tự bồi hồi hỏi lòng chẳng rõ, rằng tình yêu là gì mà khiến cho hàng triệu triệu con người trên thế giới này cứ quyến luyến, đắm say. Đối với tình yêu, những người bình thường như chúng ta còn đượm nồng rung động huống chi những người nghệ sĩ – những con người luôn mang trong mình những tế bào cảm xúc nhiều hơn. Trong văn đàn Việt Nam, có rất nhiều nhà thơ viết về tình yêu như Xuân Diệu, Nguyễn Bính,… thế nhưng, lại bắt gặp một điệu thơ tình rất lạ khi đến với thơ Xuân Quỳnh. Xuân Quỳnh viết nhiều, viết rất hay về tình yêu, tiêu biểu nhất trong những sáng tác ấy là bài thơ: “Sóng”.

Mở bài mẫu 3 phân tích bài thơ Sóng

Suốt cả chặng đường dài sáng tác của mình có rất nhiều người nghệ sĩ cứ đeo đuổi giấc mơ, tìm hiểu và cắt nghĩa tình yêu. Thế nhưng, câu trả lời vẫn cứ làm một con số khó đoán định. Trong nền văn học Việt Nam, ta biết tới ông hoàng thơ tình Xuân Diệu với những vần thơ tình nồng nàn, đắm đuối. Trên thế giới, bản thân ta cũng không thể nào quên đi một trong những bài thơ tình nổi tiếng “Tôi yêu em” của nhà thơ Puskin. Và giữa biết bao chông chênh của cuộc đời, ta lại tình cờ xô trái tim mình vào thơ tiếng thơ giản dị, gần gũi nhưng vô cùng ấm áp và sâu sắc của Xuân Quỳnh. Một trong những tác phẩm nổi tiếng của Xuân Quỳnh không thể nào không kể tới thi phẩm “Sóng” – bông hoa lạ nở dọc chiến hào.

Kết bài mẫu 1 phân tích bài thơ Sóng

Thi phẩm “Sóng” khép lại, vậy mà dư âm trong những vẫn thơ còn vang trong mãi trong trái tim bạn đọc. Đó là những cảm xúc trong trái tim của người con gái khi yêu, khao khát yêu và muốn vĩnh viễn hóa tình yêu của mình. Năm tháng trôi đi, chỉ còn tình yêu ở lại. Những thanh âm cảm xúc mà “Sóng” để lại trong lòng bạn đọc đem tới một sức cuốn hút vô cùng mạnh mẽ. Thế hệ bây giờ trân trọng tình yêu mà Xuân Quỳnh gửi gắm, yêu thêm những giá trị cuộc đời và trân quý những người bên cạnh mình. “Sóng" của nữ sĩ “sinh ra để yêu mà làm thơ" này vốn dĩ không ồn ào, mà trái lại cực kỳ êm dịu. Những năm tháng “bom rơi đạn nổ” ấy, bông hoa hái dọc chiến hào này mới thật đẹp, thật tinh tế làm sao!

Kết bài mẫu 2 phân tích bài thơ Sóng

Nhận định về bài thơ “Sóng", GS Trần Đình Sử có viết: “Sóng là một bài thơ về tình yêu. Có hàng trăm dáng vẻ của thơ tình yêu. Thơ tỏ tình, thơ mong nhớ, thơ hoài niệm, thơ đau khổ vì thất tình… Sóng là bài thơ giãi bày và chiêm nghiệm…” Quả thực là như vậy. Từ cách sử dụng cấu tứ bài thơ, cách gieo vần nhịp, sử dụng hình ảnh và đôi khi còn bất tuân theo cả những quy luật của nghề thơ, Xuân Quỳnh đã đưa người đọc từ cung bậc này tới cung bậc khác trong tình yêu, để người đọc thêm một lần chìm đắm và suy ngẫm về tình yêu của chính mình. “Sóng” đã tự nhiên trở thành tiếng hát, tiếng lòng của biết bao nhiêu người trẻ khát sống, khát yêu hệt như Xuân Quỳnh.

Kết bài mẫu 3 phân tích bài thơ Sóng

May mắn cho nền văn học Việt Nam hiện đại khi có được một nữ sĩ tài năng như Xuân Quỳnh. May mắn cho Xuân Quỳnh bởi chị sở hữu một trái tim khao khát yêu thương và một tâm hồn nhạy cảm tới vậy. May mắn cho chúng ta vì thế hệ của những năm tháng này vẫn được tiếp tục lắng nghe bản tình ca “Sóng" để rồi gật gù cái đầu nghĩ về những điều tưởng cũ và chưa bao giờ cũ về tình yêu. Xuân Quỳnh đã thật sự thành công rồi, thành công với những điều nhỏ nhặt, bình thường từ cuộc đời chị viết. Và chị cũng thành công, khi có đôi lần cất lên vài dòng tâm sự khiến người ta nao lòng:

“Nếu ngày mai em không làm thơ nữa

Cuộc sống trở về bình yên

Ngày nối nhau trên đường phố êm đềm

Không nỗi khổ không niềm vui kinh ngạc.”

Học là Giỏi mong rằng những mở bài và kết bài trên đây sẽ giúp các em có thêm kiến thức để viết nên một kết bài xuất sắc của riêng mình, cũng như một bài văn phân phân tích bài thơ Sóng hoàn chỉnh, đạt điểm thật cao nhé. Tạm biệt và hẹn gặp lại các em trong bài viết lần sau!
 

Xem thêm:

Tác giả Xuân Diệu - Người được mệnh danh ông hoàng thơ tình

Tổng hợp kiến thức phân tích Từ ấy hay như học sinh giỏi